Condensstrepen, flares en oorverdovende straalmotoren

Ervaringsdeskundige

Van jongs af aan heb ik een bewondering voor de luchtvaart. Dat mijn vader en stiefvader beiden bij de Koninklijke Luchtmacht werkten, heeft daar ongetwijfeld mee te maken. Hoewel ze niet veel vertelden over hun werk, vanwege hun beroepsgeheim als militair, werd ik al snel enthousiast over alles wat met vliegen te maken heeft. Als kind bezocht ik dan ook geregeld een luchtshow samen met mijn vader. Geweldig vond ik dat! Eigenlijk is dat nooit veranderd. Nog steeds kijk ik met veel plezier naar jachtvliegtuigen en luchtshows. Het enige verschil is dat ik nu mijn camera meeneem en de actie zo mooi mogelijk wil fotograferen.

Condensstrepen en naverbranders

Luchtmachtdagen en airshows staan garant voor spektakel. Elke keer word je verrast door bijzondere formaties, oorverdovende straalmotoren, condensstrepen die hun sporen achterlaten en flares (vuur-/lichtballen die worden afgeschoten om de piloot en zijn vliegtuig te beschermen tegen hitte gestuurde raketten, red.). Die speciale momenten vangen met mijn camera zie ik als mijn grootste uitdaging. Luchtvaartfotografie is niet altijd even makkelijk. Je hebt te maken met extreme snelheden en het weer speelt een grote rol. Daarnaast moet je rekening houden met plotselinge manoeuvres, snel veranderende lichtomstandigheden en speciale effecten. Tijdens het fotograferen ben ik dan ook continu bezig met het zoeken naar de beste instellingen.

Ook heatwaves (damp boven de landingsbaan, red.) bemoeilijken het maken van een goede foto. Deze damp trekt de aandacht van de autofocus in je camera, waardoor de autofocus wisselt van het vliegtuig naar de heatwaves. Met als gevolg dat de heatwaves scherp zijn, in plaats van het vliegtuig. Om dit te voorkomen in zo’n situatie, stel ik handmatig scherp op een punt waar het vliegtuig langs komt. Dan is het een kwestie van goed timen tijdens het fotograferen.

Oefenen bij lokaal vliegveld

Wil je betere foto’s maken, dan moet je daar tijd en moeite insteken. Daarom fotografeer ik regelmatig kleinere vliegtuigen bij vliegveld Teuge. Ik woon hier redelijk dichtbij. Dit maakt het de ideale plek om te experimenteren met fotografie. Mijn nieuwe fotografieapparatuur test ik hier ook graag. Als er dan een grote luchtshow wordt gegeven, kan ik mijn camera in ieder geval op de automatische piloot bedienen.

Samen luchtshows bezoeken

Zo’n zes keer per jaar bezoek ik een luchtshow in Nederland. Soms ga ik alleen, zodat ik me volledig op fotografie kan focussen. Maar ik ga ook regelmatig op pad met mijn vrouw of bevriende fotografen. Tussen de actie door moet er ook ruimte zijn voor gezelligheid. Ik mag mijn handen dichtknijpen met mijn vrouw, die het kabaal van naverbranders helemaal niet erg vindt. Sterker nog, ze vindt het minstens zo mooi als ik. Met vrienden ga ik weleens naar een luchtshow in België of Duitsland. Een echte mannendag. De laatste keer was naar de Sanicole Airshow in België. Naast straaljagers zie je hier ook helikopters en oude oorlogsvliegtuigen.

Frisian Flag

De internationale luchtmachtoefening Frisian Flag, vanaf Vliegbasis Leeuwarden, is mijn favoriet. Elk jaar komen straaljagers vanuit het buitenland hiernaartoe gevlogen om te trainen boven de Noordzee. Afgelopen jaar kwamen er vliegtuigen uit de Verenigde Staten, Polen, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Zwitserland. Tweemaal per dag vertrekken vijftig straaljagers. En dat twee weken lang. Het is één van de grootste luchtvaartevenementen in Europa. Hierdoor trekt het evenement veel bezoekers. Zelf probeer ik de drukte vooral te vermijden. Ik ga dan ook zo min mogelijk bij de spotters staan, maar zoek een unieke plek op.

Het is niet mijn doel om alle vliegtuigen te fotograferen vanaf de spottersbult. Ik ga veel liever voor één echt bijzondere foto, dan voor honderd scherpe foto’s die allemaal op elkaar lijken. Het luisteren naar de communicatie tussen piloten, via een digitale scanner, helpt mij hierbij. Hierdoor weet ik precies waar en wanneer er iets gaat gebeuren en mis ik geen moment. Natuurlijk moet je soms ook een beetje mazzel hebben. Een lichtreflectie op een vliegtuig, een naverbrander van een straaljager of een piloot die zwaait vanuit de cockpit geven een foto vaak nét dat beetje extra. Zulke details vormen het verschil tussen een goede foto en een top foto.

Er valt nog zoveel moois te zien

Ooit wil ik nog eens naar de Verenigde Staten om Operation Red Flag te bezoeken. Beter dan dat wordt het niet als het om luchtvaart gaat. Al schijnt de demonstratie Axalp van de Zwitserse luchtmacht ook ontzettend gaaf te zijn. De capriolen die ze uithalen zijn onnavolgbaar. En dat tussen de bergen! Sommige mensen noemen het stuntvliegen, maar eigenlijk is de term kunstvliegen toepasselijker. Die piloten zijn zo goed getraind! Met mijn Zwitserse roots moet ik daar eigenlijk nog eens heen. Ik ben in ieder geval nog lang niet uitgekeken op luchtvaartfotografie. That’s for sure.